پرتال عمران ومعماري اورمیه

تهديد فاضلاب صنعتي

درياچه اروميه در يکي از مناطق صنعتي - کشاورزي ايران واقع شده است. اما به دليل عدم وجود سيستم فاضلاب صنعتي و نظارت دولت، بسياري از کارخانه‌ها فاضلاب خود را به سوي درياچه اروميه هدايت مي‌کنند و اين درياچه را از شرق و غرب در معرض تهديد زيست محيطي قرار داده‌اند.

محمد درويش، متخصص محيط زيست مي‌گويد: «ريختن فاضلاب کارخانه نمک صنعتي شهر مراغه، خواب تازه‌اي است که براي حيات درياچه اروميه ديده شده و اين خطر بسيار ويرانگر است.»او مي‌افزايد: «به دنبال اين هستند که حجم پساب‌هاي صنعتي اين کارخانه که بالاي 20 مترمکعب در ثانيه است را وارد درياچه اروميه کنند.»


پل ميان‌گذر و مخالفت کارشناسان

ويژگي طبيعي، چشم‌انداز زيبا و سرگرداني گردشگران سبب شد فکر ايجاد پل روي درياچه اروميه شکل بگيرد. اين فکر پس از قريب به 30 سال به واقعيت پيوست، در حالي که از نظر کارشناسان محيط زيست، احداث اين جاده اشتباه بود و موافقت سازمان حفاظت محيط زيست با اين کار اقدامي سياسي محسوب مي‌شود.

به اعتقاد متخصصان، در حال حاضر با اين که کار از کار گذشته است، باز هم مي‌توان با اصلاحاتي در ساختار اين ميان‌گذر، جلوي نابودي درياچه را گرفت.

هادي عابدي، خبرنگار مقيم اروميه مي‌گويد: «افتتاح پل ميان‌گذر شهيد کلانتري از نظر اقتصادي و در کوتاه‌مدت تأثير مثبتي بر اقتصاد استان گذاشته، اما مسئله بسيار مهم حفظ و ادامه حيات درياچه است.»طراحي اين پل با نگاه به پلي که روي درياچه نمک ايالت يوتاي آمريکا ساخته شده، صورت گرفته که به درياچه اروميه شباهت دارد.


رئيس سازمان حفاظت محيط زيست هم با انتقاد از لحاظ نشدن دانش زيست‌محيطي در احداث پل ميان‌گذر اروميه معتقد است احداث اين پل جريان گردشي آب را به خطر انداخته که قرار است با هماهنگي وزارت راه و ترابري راهکارهايي براي اصلاح آن بيابند.

خشکسالي

درياچه اروميه و آرال در يک منطقه واقع شده‌اند. به دليل گرم شدن کره زمين درياچه‌هاي بسياري از جمله «آرال» خشک شده‌اند. به همين دليل کارشناسان سرنوشتي مشابه درياچه آرال براي درياچه اروميه پيش‌بيني مي‌کنند.دکتر ناصر آق، استاد دانشگاه سهند تبريز مي‌گويد: «کارشناسان، خشکي درياچه اروميه را از نوع چرخشي اعلام و اظهار کرده بودند پس از 10 سال درياچه اروميه به وضعيت عادي بازخواهد گشت ولي متأسفانه وضعيت درياچه اروميه با وجود گذشت 12 سال از آغاز خشکسالي رو به و خامت گذاشته است.»

بر اساس آمارهاي موجود، 67 درصد از سهم عوامل مؤثر در خشک شدن اين درياچه مربوط به عوامل اقليمي و کاهش ميزان نزولات جوي، 25 درصد مربوط به مصارف آب کشاورزي، 5 درصد احداث سازه‌هاي هيدروليکي مانند سدها روي رودخانه‌هاي حوزه آبريز و سه درصد ساير عوامل است. اين در شرايطي است که بر اساس تقسيم‌بندي ديگري، مهمترين فاکتور دخالت انسان در خشک کردن درياچه اروميه با سهم 90 درصدي مصرف آب در بخش کشاورزي است.

نابودي درياچه اروميه، بمب زيست محيطي

اکنون ديگر هشدارهاي کارشناسان و فعالان محيط زيست در مورد نابودي درياچه اروميه رنگ واقعيت گرفته است.

گفته مي‌شود روزانه نيم سانتي‌متر از ارتفاع آب آن کاسته مي‌شود به طوري که اکنون يک چهارم پهنه آبي اين درياچه به کوير نمک تبديل شده است. پيش‌تر از سوي مسئولان و نمايندگان مجلس هشدارهاي لازم با توسل به آمار و ارقام داده شده است اما هنوز اقدام جدي و کارساز لازم صورت نگرفته است. ميزان نمک به 360 گرم رسيده و اين، حيات را بر آرتميا که ميزان تراکم آن نسبت به 10 سال گذشته 30 برابر کاهش يافته، سخت تنگ کرده که ارزش ذخايرش معادل 10 ميليارد دلار است.

درياچه اروميه در صورت خشک شدن مانند بمب عمل خواهد کرد و فاجعه بزرگي در پيش است. نابودي اين درياچه هشت ميليارد تن نمک و چندين و چند شهر و استان را تهديد خواهد کرد.

کارشناسان معتقدند نابودي درياچه اروميه تنها نابودي دو ميليون پرنده بومي مهاجر آبزي و کنارآبزي و از بين رفتن تنها جاندار درياچه يعني آرتميا نيست. در صورت خشک شدن درياچه مواد مضر از قبيل توده‌هاي نمک، مواد سمي و فلزات سنگين در منطقه پراکنده و آ‌ذربايجان کوير مي‌شود.اين اتفاق قطب کشاورزي کشور را نابود و سبب‌ساز بزرگترين مهاجرت منطقه‌اي خواهد شد.